Θέμα: «Ν.5024/2023 (Α΄41): Απαλλαγή από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) 2023 σε πληγείσες περιοχές, περιοχές υπό αναγκαστική απαλλοτρίωση, πολεοδομικά ανενεργές περιοχές, μεταφερόμενους Οικισμούς και Κοινότητες και άλλες διατάξεις συμβολαιογραφικού ενδιαφέροντος».
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Σας ενημερώνουμε ότι στο Ν. 5024/2023 (ΦΕΚ Α’ 41 / 24.02.2023) με τίτλο: «Ρυθμίσεις για την εξαγορά κατεχομένων ακινήτων της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου, ακινήτων του Ταμείου Εθνικής Άμυνας, λοιπές διατάξεις για την ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Οικονομικών», περιλαμβάνονται διατάξεις συμβολαιογραφικού ενδιαφέροντος, που αφορούν ιδίως:
Α. στην απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ 2023 σε ειδικές περιπτώσεις
Β. σε ειδικές ρυθμίσεις υπολογισμού του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) 2023 για διατηρητέα και ιστορικά διατηρητέα μνημεία ή έργα τέχνης
Γ. στην επιβολή φόρου υπεραξίας κατά την εισφορά τίτλων στην περίπτωση που ο εισφέρων είναι ο μοναδικός μέτοχος ή εταίρος της λήπτριας – Τροποποίηση παρ. 4 άρθρου 42 Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος
Δ. σε Ειδικές Ρυθμίσεις για την ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου.
Συγκεκριμένα:
Α. Ως προς την απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ 2023
- Στο άρθρο 22 του νόμου προβλέπεται η απαλλαγή από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) 2023 για τα ακίνητα πληγέντων από τις πυρκαγιές της 23ης και 24ης Ιουλίου 2018 – Τροποποίηση παρ. 7 άρθρου 3 ν. 4223/2013 και ειδικότερα:
Στην παρ. 7 του άρθρου 3 του ν. 4223/2013 (Α’ 287), περί των απαλλαγών από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.), τροποποιούνται: (α) το πρώτο εδάφιο, ως προς τα έτη για τα οποία τα ακίνητα που ευρίσκονται σε περιοχές της Περιφέρειας Αττικής και της Περιφερειακής Ενότητας Κορινθίας, τις οποίες έπληξαν οι πυρκαγιές της 23ης και 24ης Ιουλίου 2018, απαλλάσσονται από τον φόρο, και (β) το δεύτερο εδάφιο, ως προς τα έτη για τα οποία τα δικαιώματα επί του συνόλου της ακίνητης περιουσίας των θανόντων εξαιτίας των πυρκαγιών αυτών απαλλάσσονται από τον φόρο, και η παρ. 7 του άρθρου 3 διαμορφώνεται ως εξής:
«7. Ειδικά για τα έτη 2018, 2019, 2020, 2021, 2022 και 2023 απαλλάσσονται τα ακίνητα που ευρίσκονται σε περιοχές της Περιφέρειας Αττικής και της Περιφερειακής Ενότητας Κορινθίας, τις οποίες έπληξαν οι πυρκαγιές της 23ης και 24ης Ιουλίου 2018, εφόσον οι ιδιοκτήτες τους είναι κάτοχοι Δελτίου Επανελέγχου ή Έκθεσης Αυτοψίας ή Πρωτοκόλλου Αυτοψίας Επικινδύνως Ετοιμόρροπου Κτηρίου του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, που έχουν εκδοθεί έως και τις 31.12.2020, και κατά τον κρίσιμο χρόνο η κυριότητα ή τα λοιπά εμπράγματα δικαιώματα στο ακίνητο ανήκαν στον υπόχρεο σε φόρο για τα έτη αυτά. Για τα έτη 2018, 2019, 2020, 2021, 2022 και 2023 απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. τα δικαιώματα επί του συνόλου της ακίνητης περιουσίας των θανόντων εξαιτίας των πυρκαγιών του προηγούμενου εδαφίου.»
- Στο άρθρο 23 του νόμου ρυθμίζεται η απαλλαγή από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) 2023 για τα ακίνητα που ευρίσκονται εντός ρητά κατονομαζόμενων υπό αναγκαστική απαλλοτρίωση, πολεοδομικά ανενεργών ή μεταφερόμενων οικισμών και κοινοτήτων των Περιφερειακών Ενοτήτων Φλώρινας, Κοζάνης και Γρεβενών – Τροποποίηση παρ. 7Α άρθρου 3 ν. 4223/2013 και ειδικότερα:
Το πρώτο εδάφιο της παρ. 7Α του άρθρου 3 του ν. 4223/2013 (Α’ 287), περί των απαλλαγών από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.), τροποποιείταιως προς τα έτη για τα οποία τα ακίνητα που ευρίσκονται εντός κατονομαζόμενων υπό αναγκαστική απαλλοτρίωση, πολεοδομικά ανενεργών ή μεταφερόμενων οικισμών και κοινοτήτων των Περιφερειακών Ενοτήτων Φλώρινας, Κοζάνης και Γρεβενών απαλλάσσονται από τον φόρο, και η παρ. 7Α του άρθρου 3 του ν. 4223/2013 διαμορφώνεται ως εξής:
«7Α. Ειδικά για τα έτη 2021, 2022 και 2023 απαλλάσσονται τα ακίνητα, τα οποία ευρίσκονται εντός του οικισμού Αναργύρων του Δήμου Αμυνταίου της Περιφερειακής Ενότητας Φλώρινας, όπως αυτός έχει οριοθετηθεί με την υπ’ αρ. 4012/86/25.9.1986 απόαση του Νομάρχη Φλώρινας (Δ’ 1109) και ο οποίος έχει κηρυχθεί σε αναγκαστική απαλλοτρίωση με την υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΜΕΒΟ/19831/338/15.4.2019 κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομίας και Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Δ’ 190). Τα ακίνητα αυτά απεικονίζονται και περιγράφονται στον από Ιούλιο 2018 κτηματολογικό πίνακα του εν λόγω οικισμού και στο από Φεβρουάριο 2018 Κτηματολογικό Διάγραμμα, όπως αυτά εξειδικεύονται στην ανωτέρω απόφαση απαλλοτρίωσης. Η ίδια απαλλαγή ισχύει και για τα ακίνητα που βρίσκονται εντός των ακόλουθων οικισμών, οι οποίοι είναι πολεοδομικά ανενεργοί βάσει του από 5.12.2002 π.δ. (Δ’ 1075): Κοινότητας Πεπονιάς, κοινότητας Πολύλακκου, οικισμού Αξιοκάστρου και οικισμού Κλήματος της κοινότητας Αξιοκάστρου, οικισμού Τραπεζίτσας και οικισμού Πανάρετης της κοινότητας Τραπεζίτσας και κοινότητας Πυλωρίου του Δήμου Βοΐου της Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης, καθώς και βάσει της υπ’ αρ. 9439/3335/6.4.2000 απόφασης μεταφοράς των ακόλουθων κοινοτήτων και οικισμών (Δ’ 238): Kοινότητας Καλαμιτσίου, οικισμού Καλοχίου και οικισμού Μεσόλακκου της Περιφερειακής Ενότητας Γρεβενών.»
- Στο άρθρο 24 του νόμου ρυθμίζεται η απαλλαγή από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) 2023 για τα ακίνητα που ευρίσκονται στα διοικητικά όρια των Δήμων Μαντουδίου – Λίμνης – Αγίας Άννας και Ιστιαίας – Αιδηψού της Περιφερειακής Ενότητας Ευβοίας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας -Τροποποίηση περ. β’ παρ. 7Β άρθρου 3 ν. 4223/2013 και ειδικότερα:
Το τελευταίο εδάφιο της περ. β’ της παρ. 7Β του άρθρου 3 του ν. 4223/2013 (Α’ 287) τροποποιείται ως προς τα έτη για τα οποία τα ακίνητα που ευρίσκονται στα διοικητικά όρια των Δήμων Μαντουδίου, Λίμνης, Αγίας Άννας και Ιστιαίας. Αιδηψού της Περιφερειακής Ενότητας Ευβοίας απαλλάσσονται από τον φόρο, και η παρ. 7Β του άρθρου 3 του ν. 4223/2013 διαμορφώνεται ως εξής:
«7Β. Ειδικά για τα έτη 2021, 2022 και 2023 απαλλάσσονται:
α) τα ακίνητα, που ευρίσκονται σε περιοχές που επλήγησαν από τις πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν αρχής γενομένης την 27η Ιουλίου 2021 και έως τη δημοσίευσητης παρούσας και για τις οποίες εκδίδονται πράξεις του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας για την κήρυξή τους σε κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης Πολιτικής Προστασίας, εφόσον οι ιδιοκτήτες τους είναι κάτοχοι Δελτίου Επανελέγχου ή Έκθεσης Αυτοψίας, σύμφωνα με τα οποία το κτίριο έχει χαρακτηριστεί επικίνδυνο ή ακατάλληλο για χρήση, ή Πρωτοκόλλου Αυτοψίας Επικινδύνως Ετοιμόρροπου Κτηρίου του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που εκδίδονται έως τις 28.2.2022, εφόσον κατά τον κρίσιμο χρόνο η κυριότητα ή τα λοιπά εμπράγματα δικαιώματα στο ακίνητο ανήκουν στον υπόχρεο σε φόρο για τα έτη αυτά.
β) Τα αγροτεμάχια, των οποίων οι ιδιοκτήτες είναι κάτοχοι βεβαίωσης καταστροφής από τα κατά τόπους αρμόδια Τμήματα Αγροτικής Ανάπτυξης και Ελέγχων (ΤΑΕΕ) των Αποκεντρωμένων Υπηρεσιών της Γενικής Διεύθυνσης Αποκεντρωμένων Δομών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, οι οποίες εκδίδονται έως τις 28.2.2022, εφόσον κατά τον κρίσιμο χρόνο η κυριότητα ή τα λοιπά εμπράγματα δικαιώματα στο ακίνητο ανήκουν στον υπόχρεο σε φόρο για τα έτη αυτά.
Τα ΤΑΕΕ εκδίδουν τις ως άνω βεβαιώσεις, αφού λάβουν τα οικεία στοιχεία των αγροτεμαχίων που έχουν εκτιμηθεί ως κατεστραμμένα από τον Οργανισμό Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων.
Η απαλλαγή χορηγείται με βάση τις αιτήσεις που υποβάλλονται στην ψηφιακή πλατφόρμα της ΑΑΔΕ στη διαδικτυακή πύλη «arogi.gov.gr». Εφόσον, μετά τη χορήγηση της απαλλαγής, διαπιστωθεί ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις χορήγησής της, ο φόρος βεβαιώνεται και καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου από την πράξη βεβαίωσης μήνα, εντόκως σύμφωνα με το άρθρο 54Β του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4987/2022, Α’206).
Ειδικότερα τα ακίνητα που ευρίσκονται στα διοικητικά όρια των Δήμων Μαντουδίου – Λίμνης – Αγίας Άννας και Ιστιαίας – Αιδηψού της Περιφερειακής Ενότητας Ευβοίας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας απαλλάσσονται για τα έτη 2021, 2022 και 2023, εφόσον κατά τον κρίσιμο χρόνο η κυριότητα ή τα λοιπά εμπράγματα δικαιώματα στο ακίνητο ανήκουν στον υπόχρεο σε φόρο για το έτος αυτό.»
- Στο άρθρο 25 του νόμου ρυθμίζεται η απαλλαγή από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) 2023 για τα κτίσματα μετά του αναλογούντος οικοπέδου που ευρίσκονται σε περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Σάμου, Ικαρίας, και Χίου της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου – Τροποποίηση παρ. 7Γ άρθρου 3 ν. 4223/2013 και συγκεκριμένα:
Το πρώτο εδάφιο της παρ. 7Γ του άρθρου 3 του ν. 4223/2013 (Α’ 287), περί των απαλλαγών από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.), τροποποιίται ως προς τα έτη για τα οποία τα κτίσματα μετά του αναλογούντος οικοπέδου, που ευρίσκονται σε περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Σάμου, Ικαρίας και Χίου της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, απαλλάσσονται από τον φόρο, και η παρ. 7Γ του άρθρου 3 του ν. 4223/2013 διαμορφώνεται ως εξής:
«7Γ. Ειδικά για τα έτη 2020, 2021, 2022 και 2023 απαλλάσσονται τα κτίσματα μετά του αναλογούντος οικοπέδου, που ευρίσκονται σε περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Σάμου, Ικαρίας και Χίου της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, που επλήγησαν από τον σεισμό και την πλημμύρα της 30ής Οκτωβρίου 2020, όπως αυτές οριοθετήθηκαν με τις υπό στοιχεία Δ.Α.Ε.Φ.Κ.-Κ.Ε./26169/ Α325/27.11.2020 (Β’ 5293) και Δ.Α.Ε.Φ.Κ.-Κ.Ε./25594/Α325/24.11.2020 (Β’ 5297) κοινές υπουργικές αποφάσεις, εφόσον οι ιδιοκτήτες τους είναι κάτοχοι Δελτίου Επανελέγχου ή Έκθεσης Αυτοψίας, σύμφωνα με τα οποία το κτίριο έχει χαρακτηριστεί επικίνδυνο ή ακατάλληλο για χρήση, ή Πρωτοκόλλου Αυτοψίας Επικινδύνως Ετοιμόρροπου Κτηρίου του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, που εκδίδονται έως τις 28.2.2022, και κατά τον κρίσιμο χρόνο η κυριότητα ή τα λοιπά εμπράγματα δικαιώματα στο ακίνητο ανήκουν στον υπόχρεο σε φόρο για τα έτη αυτά. Για τη χορήγηση της απαλλαγής υποβάλλεται αίτηση για το έτος 2020 στη Φορολογική Διοίκηση από τον δικαιούχο αυτής, η οποία ισχύει και για τα τρία (3) επόμενα έτη. Εφόσον έχει ήδη υποβληθεί αίτηση για το έτος 2020, υποβάλλεται νέα για το έτος 2021, η οποία ισχύει και για τα δύο (2) επόμενα έτη.»
- Στο άρθρο 26 του νόμου ρυθμίζεται η απαλλαγή από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) 2022, 2023 και 2024 για τα κτίσματα μετά του αναλογούντος οικοπέδου που ευρίσκονται σε πληγείσες περιοχές από τις πυρκαγιές Ιουλίου 2022 – Προσθήκη παρ. 7ΣΤ στο άρθρο 3 του ν. 4223/2013 και συγκεκριμένα:
Στο άρθρο 3 του ν. 4223/2013 (Α’ 287) περί των απαλλαγών από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.), προστίθεται παρ. 7ΣΤ για την απαλλαγή από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. των ετών 2022, 2023 και 2024 για τα κτίσματα μετά του αναλογούντος οικοπέδου που ευρίσκονται σε πληγείσες περιοχές από τις πυρκαγιές του Ιουλίου 2022 ως εξής:
«7ΣΤ. Ειδικά για τα έτη 2022,2023 και 2024 απαλλάσσονται τα κτίσματα μετά του αναλογούντος οικοπέδου, που ευρίσκονται σε περιοχές που επλήγησαν από τις πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν στην Ελλάδα τον μήνα Ιούλιο του 2022 και για τις οποίες εκδόθηκαν αποφάσεις του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας για την κήρυξή τους σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, εφόσον οι ιδιοκτήτες τους είναι κάτοχοι Δελτίου Επανελέγχου ή Έκθεσης Αυτοψίας, σύμφωνα με τα οποία το κτίριο έχει χαρακτηριστεί επικίνδυνο ή ακατάλληλο για χρήση, ή Πρωτοκόλλου Αυτοψίας Επικινδύνως Ετοιμόρροπου Κτηρίου του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, που εκδίδονται έως την 31η.1.2023, και κατά τον κρίσιμο χρόνο η κυριότητα ή τα λοιπά εμπράγματα δικαιώματα στο ακίνητο ανήκουν στον υπόχρεο σε φόρο για τα έτη αυτά.
Για τη χορήγηση της απαλλαγής υποβάλλεται αίτηση για τα έτη 2022 και 2023 στη Φορολογική Διοίκηση από τον δικαιούχο αυτής, η οποία ισχύει και για το επόμενο έτος.»
Β. Ειδικές ρυθμίσεις υπολογισμού του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) 2023 για διατηρητέα και ιστορικά διατηρητέα μνημεία ή έργα τέχνης.
Στο άρθρο 27 του νόμου εισάγονται ειδικές ρυθμίσεις υπολογισμού του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) 2023 για διατηρητέα και ιστορικά διατηρητέα μνημεία ή έργα τέχνης – Τροποποίηση Ενοτήτων Γ’ και Ε’ άρθρου 4 ν. 4223/2013.
Γ. Στο άρθρο 28 του νόμου προβλέπεται η Επιβολή φόρου υπεραξίας κατά την εισφορά τίτλων στην περίπτωση που ο εισφέρων είναι ο μοναδικός μέτοχος ή εταίρος της λήπτριας – Τροποποίηση παρ. 4 άρθρου 42 Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.
Δ. Στο Κεφάλαιο Β του νόμου προβλέπονται Ειδικές Ρυθμίσεις για την ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου.
Ειδικότερα στο άρθρο 16 του νόμου με τίτλο «Ειδικές ρυθμίσεις – Ακίνητα εντός σχεδίου πόλεως ή οικισμού εκτός πεδίου εφαρμογής ν. 998/1979 και διαχείρισης Υπουργείου Οικονομικών Ακίνητα που αποτέλεσαν αντικείμενο διανομής κατά την αγροτική νομοθεσία -Ανταλλάξιμα ακίνητα» ορίζονται τα εξής:
1. Το Δημόσιο απέχει από την άσκηση αγωγών της παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 2664/1998 (Α’ 275) ως προς ακίνητα τα οποία κείνται σε εκτάσεις εντός σχεδίων πόλεως ή οικισμού, για τα οποία δεν εφαρμόζεται ο ν. 998/1979 (Α’ 289) και τα οποία διαχειρίζεται το Υπουργείο Οικονομικών, δυνάμει της περ. ζ’ της παρ. 6 του άρθρου 3 του ίδιου νόμου, καθώς και σε ανταλλάξιμα ακίνητα εντός σχεδίου πόλεως ή οικισμού, εφόσον σωρευτικά πληρούνται οι κάτωθι προϋποθέσεις:
α) ο ιδιώτης έχει αναγραφεί ως κύριος στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές,
β) δεν έχει εκδοθεί και κοινοποιηθεί σε αυτόν ή τους δικαιοπαρόχους από τις δασικές υπηρεσίες του Δημοσίου Πρωτόκολλο Διοικητικής Αποβολής (Π.Δ.Α.) ή Πρωτόκολλο Καθορισμού Αποζημίωσης Αυθαίρετης Χρήσης (Π.ΚΑ.Α.Χ.) για το ακίνητο αυτό λόγω του πρώην δασικού του χαρακτήρα, και
γ) δεν προβάλλονται δικαιώματα του Δημοσίου εξ άλλης αιτίας.
Ειδικά για τα ανταλλάξιμα ακίνητα εντός σχεδίου πόλεως ή οικισμού, εφαρμόζονται οι προϋποθέσεις των περ. α’ και γ’.
2. Η παρ. 1 δεν ισχύει για εκτάσεις, οι οποίες στο σχέδιο πόλεως ή οικισμού αποτελούν κοινόχρηστους χώρους, πάρκα ή άλση.
3. Στην περίπτωση που έχουν ασκηθεί αγωγές από το Δημόσιο για τα ακίνητα της παρ. 1, οι εκκρεμείς δίκες καταργούνται.
4. Για ακίνητα που βρίσκονται εντός σχεδίου πόλεως ή οικισμού, αλλά αποτέλεσαν αντικείμενο διανομής σύμφωνα με τις διατάξεις της αγροτικής νομοθεσίας, από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, εφαρμόζονται οι προϋποθέσεις της παρ. 1 και η παρ. 3.
Για ακίνητα του πρώτου εδαφίου της παρούσας, που βρίσκονται εκτός σχεδίου πόλεως ή οικισμού, εφαρμόζονται οι προϋποθέσεις της παρ. 1, πλην της περ. α’ και η παρ. 3.
Με τιμή
Ο Πρόεδρος
Γεώργιος Ρούσκας