Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Όπως γνωρίζετε από την προηγούμενη υπ’ αριθμ. 23/2017 Εγκύκλιό μας, με το άρθρο 22 του Μέρους Β’ «Διατάξεις που αφορούν τα πολιτικά, ποινικά και διοικητικά δικαστήρια» του Ν. 4509/2017 «Μέτρα θεραπείας ατόμων που απαλλάσσονται από την ποινή λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής και άλλες διατάξεις», καθιερώθηκε η συναινετική λύση του γάμου με συμβολαιογραφική πράξη. Ειδικότερα, με το άρθρο 22 αντικαθίστανται τα άρθρα 1438 και 1441 του Αστικού Κώδικα, τα οποία πλέον έχουν ως κατωτέρω:
Άρθρο 1438
Ο γάμος μπορεί να λυθεί με διαζύγιο, το οποίο απαγγέλλεται με αμετάκλητη δικαστική απόφαση ή με συμφωνία μεταξύ των συζύγων, όπως ορίζεται στο άρθρο 1441.
Άρθρο 1441
- Οι σύζυγοι μπορούν με έγγραφη συμφωνία να λύσουν τον γάμο τους. Η συμφωνία αυτή συνάπτεται μεταξύ των συζύγων με την παρουσία πληρεξούσιου δικηγόρου για καθέναν από αυτούς και υπογράφεται από τους ίδιους και από τους πληρεξούσιους δικηγόρους τους ή μόνον από τους τελευταίους, εφόσον είναι εφοδιασμένοι με ειδικό πληρεξούσιο. Η πληρεξουσιότητα πρέπει να έχει δοθεί μέσα στον τελευταίο μήνα πριν από την υπογραφή της συμφωνίας.
- Αν υπάρχουν ανήλικα τέκνα, για να λυθεί ο γάμος πρέπει να ρυθμίζεται η επιμέλειά τους, η επικοινωνία με αυτά και η διατροφή τους, με την ίδια ή με άλλη έγγραφη συμφωνία μεταξύ των συζύγων, που υπογράφεται όπως ορίζεται στην παράγραφο 1 και ισχύει για δύο (2) έτη τουλάχιστον.
- α) Η έγγραφη συμφωνία για τη λύση του γάμου, καθώς και η συμφωνία για την επιμέλεια, την επικοινωνία και τη διατροφή των ανήλικων τέκνων υποβάλλονται από τους πληρεξούσιους δικηγόρους του κάθε συζύγου, μαζί με τα ειδικά πληρεξούσια σε συμβολαιογράφο.
β) Η κατάρτιση της συμβολαιογραφικής πράξης της παραγράφου 4 του παρόντος άρθρου απέχει τουλάχιστον δέκα (10) ημέρες από την έγγραφη συμφωνία των συζύγων, η ημερομηνία της οποίας αποδεικνύεται με βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής των συζύγων από τη Γραμματεία του Ειρηνοδικείου της έδρας του συμβολαιογράφου που θα καταρτίσει τη συμβολαιογραφική πράξη.
- Ο συμβολαιογράφος συντάσσει πράξη με την οποία βεβαιώνει τη λύση του γάμου, επικυρώνει τις συμφωνίες των συζύγων και τις ενσωματώνει σε αυτή. Τη συμβολαιογραφική πράξη υπογράφουν οι σύζυγοι και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους ή μόνον οι τελευταίοι, εφόσον είναι εφοδιασμένοι με ειδικό πληρεξούσιο. Η πληρεξουσιότητα πρέπει να έχει δοθεί μέσα στον τελευταίο μήνα πριν από την υπογραφή της πράξης. Όταν η βεβαίωση αφορά στην επιμέλεια, επικοινωνία και διατροφή των ανήλικων τέκνων, η πράξη αποτελεί εκτελεστό τίτλο, εφόσον έχουν συμπεριληφθεί στη συμφωνία οι ρυθμίσεις των άρθρων 950 και 951 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Μετά τη λήξη ισχύος της επικυρωμένης συμφωνίας, μπορεί να ρυθμίζεται η επιμέλεια, η επικοινωνία και η διατροφή των τέκνων για περαιτέρω χρονικό διάστημα με νέα συμφωνία και με την ίδια διαδικασία.
- Η λύση του γάμου επέρχεται με την κατάθεση αντιγράφου της συμβολαιογραφικής πράξης στο ληξιαρχείο όπου έχει καταχωρισθεί η σύσταση του γάμου.
Επιπλέον, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 22, η λύση του γάμου με κατάθεση της συμβολαιογραφικής πράξης στο ληξιαρχείο δεν καταλαμβάνει τις ήδη κατατεθειμένες αιτήσεις στα δικαστήρια, για τις οποίες έχουν εφαρμογή οι διατάξεις που ίσχυαν κατά το χρόνο κατάθεσής τους, ενώ σύμφωνα με την παρ. 4 του ιδίου άρθρου, η πνευματική λύση θρησκευτικού γάμου που λύθηκε με συμβολαιογραφική πράξη είναι υποχρεωτική και ολοκληρώνεται με αίτηση προς την Ιερά Μητρόπολη όπου ανήκει ο ιερός ναός τέλεσης του γάμου, συνοδευόμενη από σχετική παραγγελία του αρμοδίου Εισαγγελέα Πρωτοδικών.
Περαιτέρω, με το άρθρο 27 του Ν. 4509/2017, αντικαταστάθηκε το άρθρο 358 του Ποινικού Κώδικα «Παραβίαση της υποχρέωσης για διατροφή και της συμφωνίας για επικοινωνία», σύμφωνα με το οποίο όποιος παραβιάζει κακόβουλα ή δε συμμορφώνεται σε συμφωνία που επικυρώθηκε από συμβολαιογράφο κατ’ άρθρο 1441 Α.Κ. σχετικά με διατροφή και επικοινωνία με τέκνα τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών και μέχρι ενός (1) έτους, ανάλογα την περίπτωση. Μετά την αντικατάστασή του, το κείμενο του άρθρου 358 Π.Κ. έχει πλέον ως κατωτέρω:
Άρθρο 358
Παραβίαση της υποχρέωσης για διατροφή
και της συμφωνίας για επικοινωνία
- Όποιος κακόβουλα παραβιάζει την υποχρέωση διατροφής που του την έχει επιβάλει ο νόμος και έχει αναγνωρίσει, έστω και προσωρινά, το δικαστήριο ή προκύπτει από συμφωνία που έχει επικυρώσει ο συμβολαιογράφος κατά το άρθρο 1441 του Αστικού Κώδικα, με τρόπο τέτοιο ώστε ο δικαιούχος να υποστεί στερήσεις ή να αναγκαστεί να δεχτεί βοήθεια άλλων, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ενός (1) έτους.
- Όποιος με πρόθεση δεν συμμορφώνεται σε συμφωνία που επικυρώθηκε από συμβολαιογράφο κατά το άρθρο 1441 του Αστικού Κώδικα και αφορά την επικοινωνία των ανήλικων τέκνων, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών, αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα με άλλη διάταξη.
Με τιμή
Ο Πρόεδρος Η Γενική Γραμματέας
Γεώργιος Ρούσκας Ευτυχία Καραστάθη