Αγαπητέ Διευθύντρια Saastamoinen,
Αγαπητοί Πρόεδροι,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Κυρίες και Κύριοι,
Εξ ονόματος της CNUE, είμαι στην ευχάριστη θέση να σας καλωσορίσω στη διάσκεψη λήξης του προγράμματος κατάρτισης 2018-2020 του CNUE.Καταρχάς, θα ήθελα να ευχαριστήσω την κ. Saastamoinen για την παρέμβασή της και για τη συμμετοχή των μελών της Γενικής Διεύθυνσης Δικαιοσύνης για την οποία είναι υπεύθυνη. Αυτό αποτελεί για άλλη μια φορά απόδειξη της εξαιρετικής σχέσης εργασίας και εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο θεσμικών μας οργάνων. Και είμαι πεπεισμένος ότι αυτοί οι δεσμοί εργασίας και εμπιστοσύνης θα συνεχιστούν. Τώρα θα εξηγήσω το γιατί.
Όπως αναφέρατε, κυρία Saastamoinen, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε στις 2 Δεκεμβρίου μια ανακοίνωση για την ψηφιοποίηση της δικαιοσύνης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το CNUE επικροτεί την παρούσα δημοσίευση και τις προτάσεις που υποβάλλονται. Η ανάγκη για τους επαγγελματίες της δικαιοσύνης να εμβαθύνουν τη μετάβαση προς την ψηφιοποίηση είναι ιστορική, και ήταν ακόμη πιο έντονη κατά τη διάρκεια της κρίσης Covid-19. Κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης, οι συμβολαιογράφοι της Ευρώπης ανέλαβαν δράση για να διασφαλίσουν ότι οι δραστηριότητές τους, οι οποίες αναγνωρίζονται ως βασική υπηρεσία γενικού συμφέροντος από τις εποπτικές αρχές τους, θα μπορούσαν να συνεχιστούν σε όλη την Ευρώπη. Δοκιμάστηκαν και προτάθηκαν νέες διαδικασίες. Ωστόσο, βασίστηκαν σε ένα στέρεο θεμέλιο που υπήρχε εδώ και αρκετά χρόνια: η δημιουργία και διασύνδεση μητρώων, η αποϋλοποίηση της μεταφοράς δεδομένων, η δημιουργία εταιρειών στο διαδίκτυο, η ανάπτυξη ηλεκτρονικών υπογραφών, η ηλεκτρονική αυθεντική πράξη, η τηλεδιάσκεψη, οι ηλεκτρονικοί πληστιαριασμοί, κ.λπ.
Η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτελεί μέρος αυτής της εξέλιξης, η οποία καθορίζει διάφορους στόχους. Πρώτον, να καταστεί η ψηφιακή τεχνολογία η προεπιλογή της διασυνοριακής δικαστικής συνεργασίας. Αυτός είναι ένας στόχος στον οποίο προσυπογράφουμε πλήρως. Σε πολλές χώρες, η επικοινωνία μεταξύ συμβολαιογράφου και δικαστικών αρχών διεξάγεται τώρα με εξαϋλωμένο τρόπο. Αυτό ισχύει, για παράδειγμα, για τη διαβούλευση και την εγγραφή σε δημόσια μητρώα που τηρούνται από συμβολαιογράφους ή από το κράτος. Χάρη στο European Network of Registers of Wills Association, τα μητρώα των διαθηκών που τηρούνται από το συμβολαιογραφικό επάγγελμα είναι ακόμη διασυνδεδεμένα σε ευρωπαϊκό επίπεδο και δίνουν τη δυνατότητα στους πολίτες να διαπιστώσουν αν οι τελευταίες διαθήκες και διαθήκες που τις αφορούν είναι καταχωρημένες σε άλλη χώρα. Αυτό ισχύει επίσης για τη δημιουργία εταιρειών στο διαδίκτυο, όπως απαιτείται από μια ευρωπαϊκή οδηγία. Οι ευρωπαϊκές Νοταριάτες συνεργάζονται με τα υπουργεία δικαιοσύνης τους για καινοτόμες λύσεις για την αποτελεσματική μεταφορά της οδηγίας έως τον Αύγουστο του 2021.
Η «διευκόλυνση της διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ συμβολαιογράφου με ψηφιακά μέσα είναι επίσης αναγκαία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δημιουργήσαμε το Ευρωπαϊκό Συμβολαιογραφικό Δίκτυο, το ENN.Το ENN βοηθά συμβολαιογράφους στο χειρισμό διασυνοριακών υποθέσεων προσφέροντας μια σειρά πρακτικών εργαλείων και εργαλείων πληροφόρησης μέσω μιας ασφαλούς πλατφόρμας. Σήμερα, σχεδόν 2000 ευρωπαίοι συμβολαιογράφοι είναι εγγεγραμμένοι σε αυτή την διαδικτυακή πλατφόρμα. Αυτό το αποτέλεσμα δεν θα ήταν δυνατό χωρίς τη συνεχή υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την οποία θα ήθελα να ευχαριστήσω για άλλη μια φορά.
Ένας δεύτερος στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι η προώθηση της καλύτερης πρόσβασης στην πληροφόρηση. Οι συμβολαιογράφοι της Ευρώπης υπήρξαν πρωτοπόροι σε αυτόν τον τομέα, συχνά με την οικονομική υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είμαστε το πρώτο νομικό επάγγελμα που προτείναμε έναν ευρωπαϊκό κατάλογο των μελών μας που θα επιτρέψει στους πολίτες να βρουν συμβολαιογράφο που να μιλά τη γλώσσα τους οπουδήποτε στην Ευρώπη. Ήμασταν επίσης οι πρώτοι που προσφέραμε πολύγλωσσους τόπους πληροφόρησης, για παράδειγμα σχετικά με το κληρονομικό δίκαιο στις χώρες της ΕΕ ή το οικογενειακό δίκαιο. Το περιεχόμενο αυτό προστέθηκε στη δικτυακή πύλη ηλεκτρονικής δικαιοσύνης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία τώρα πρέπει να παγιωθεί περαιτέρω.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπογραμμίζει επίσης τον ρόλο του e-CODEX ως κύριο εργαλείο για την ασφαλή συνεργασία σε διασυνοριακές αστικές, εμπορικές και ποινικές διαδικασίες. Στηρίζουμε την εφαρμογή του e-CODEX από τη δημιουργία του το 2010 και θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για την ανάπτυξή του, εκθέτοντας με σαφήνεια τις σκέψεις μας.
Τέλος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέτει φιλόδοξους στόχους στην Ευρωπαϊκή Στρατηγική Δικαστικής Κατάρτισης για την περίοδο 2021-2024 και διευρύνει το πεδίο της κατάρτισης ώστε να συμπεριλάβει νέα θέματα, όπως η ψηφιοποίηση ή η τεχνητή νοημοσύνη. Για άλλη μια φορά, θα είμαστε δραστήριοι σε αυτόν τον τομέα. Από το 2021, θα δημιουργήσουμε ένα νέο πρόγραμμα κατάρτισης, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας μιας διαδικτυακής πλατφόρμας κατάρτισης για συμβολαιογράφους της ΕΕ, η οποία θα περιλαμβάνει τελικά όλους τους τομείς του δικαίου της ΕΕ που ενδιαφέρουν το συμβολαιογραφικό επάγγελμα.
Από το 2014, και χάρη στα τρία διαδοχικά προγράμματα κατάρτισης που υποστηρίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σχεδόν 5000 συμβολαιογράφοι μπόρεσαν να παρακολουθήσουν μαθήματα κατάρτισης στο ευρωπαϊκό δίκαιο ή στο δίκαιο άλλου κράτους μέλους. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε εκπαιδεύσει σχεδόν το 12 % των ευρωπαίων συμβολαιογράφων, κυρίως όσον αφορά το κληρονομικό δίκαιο, το οικογενειακό δίκαιο και την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Οι προσπάθειές μας έχουν εξαπλωθεί σε όλες τις ευρωπαϊκές Συμβολαιογραφίες. Εκμεταλλεύτηκαν τις ευκαιρίες που τους προσφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Προσφέρουν επίσης τα δικά τους μαθήματα κατάρτισης. Χάρη στις συνδυασμένες προσπάθειές μας, σχεδόν το 30 % των ευρωπαίων συμβολαιογράφων έχουν εκπαιδευτεί και συμβάλλουν στην ορθή εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ.Καταφέραμε να δημιουργήσουμε μια πραγματική ευρωπαϊκή κουλτούρα κατάρτισης. Γι’ αυτό, κυρία Saastamoinen, είμαστε πολύ ευγνώμονες σε εσάς και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Κυρίες και Κύριοι,
Επιτρέψτε μου να επανέλθω στο ζήτημα της ψηφιοποίησης των συμβολαιογραφικών διαδικασιών. Είμαι πεπεισμένος ότι, σε αυτό το θέμα, τελικά, το εμπόδιο δεν είναι τόσο η φύση μιας τέτοιας ψηφιοποίησης, αλλά ο έλεγχος και η πρόσβαση σε αυτήν. Η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν επικεντρώνεται σε αυτές τις πτυχές. Πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε την προστασία των ευαίσθητων δεδομένων; Πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι το δικαστικό σώμα θα είναι ανεξάρτητο στη χρήση των συστημάτων πληροφορικής; Πώς μπορούμε να συμβιβάσουμε την τεχνητή νοημοσύνη και τον ανθρώπινο έλεγχο; Πώς μπορούμε να αποφύγουμε τον αποκλεισμό των ηλικιωμένων ή των ατόμων με αναπηρίες από τη διαδικασία και να μην ενισχύσουμε το ψηφιακό χάσμα που υπάρχει ήδη μεταξύ των πληθυσμών μας;
Στην Ευρώπη, ο νόμος βασίζεται στην αρχή της προληπτικής δικαιοσύνης και στην αποτελεσματική ρύθμιση των οικονομικών φορέων. Σε 22 κράτη μέλη, οι συμβολαιογράφοι εγγυώνται τη νομιμότητα εδώ και αρκετούς αιώνες και ήταν πάντοτε σε θέση να προσαρμοστούν στις κοινωνικές αλλαγές. Η λειτουργία του συμβολαιογράφου αφορά την αυθεντικότητα, την αλήθεια, την ασφάλεια και τη διατήρηση δεδομένων στα οποία βασίζεται η εμπιστοσύνη των κρατών και των συμπολιτών μας. Σε μια εποχή που η πλαστογραφία, οι ψεύτικες πληροφορίες, τα πλαστά δεδομένα, το ξέπλυμα χρήματος και το έγκλημα στον κυβερνοχώρο αυξάνονται, αυτή η αλήθεια και η ασφάλεια είναι περισσότερο από ποτέ ουσιώδης για την κοινωνία.
Αγαπητή κυρία Saastamoinen, μπορείτε να είστε βέβαιος ότι σε αυτά τα θέματα θα βρείτε στο CNUE έναν αξιόπιστο εταίρο με τον οποίο θα προχωρήσετε προς το συμφέρον των ευρωπαίων πολιτών.
Κυρία Saastamoinen, σας ευχαριστώ και πάλι για την ευγενική σας συμμετοχή.