ΘΕΜΑ: «Μη καταβολή τέλους χαρτοσήμου στη συμβολαιογραφική πράξη επικύρωσης της συμφωνίας για την διατροφή, επιμέλεια και επικοινωνία στο πλαίσιο του άρθρ. 1441 ΑΚ»
Σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρ. 1441 ΑΚ, ως ισχύει, «Ο συμβολαιογράφος συντάσσει πράξη με την οποία βεβαιώνει τη λύση του γάμου, επικυρώνει τις συμφωνίες των συζύγων και τις ενσωματώνει σε αυτή. Τη συμβολαιογραφική πράξη υπογράφουν οι σύζυγοι και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους ή μόνον οι τελευταίοι, εφόσον είναι εφοδιασμένοι με ειδικό πληρεξούσιο. Η πληρεξουσιότητα πρέπει να έχει δοθεί μέσα στον τελευταίο μήνα πριν από την υπογραφή της πράξης. Όταν η βεβαίωση αφορά στην επιμέλεια, επικοινωνία και διατροφή των ανήλικων τέκνων, η πράξη αποτελεί εκτελεστό τίτλο, εφόσον έχουν συμπεριληφθεί στη συμφωνία οι ρυθμίσεις των άρθρων 950 και 951 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Μετά τη λήξη ισχύος της επικυρωμένης συμφωνίας, μπορεί να ρυθμίζεται η επιμέλεια, η επικοινωνία και η διατροφή των τέκνων για περαιτέρω χρονικό διάστημα με νέα συμφωνία και με την ίδια διαδικασία».
Επίσης, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της περ. δ) του άρθρ. 2 της υπ’ αριθμ. 111376/11-01-2012 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών και Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που αφορά στον καθορισμό των δικαιωμάτων των συμβολαιογράφων, όπως προστέθηκε με το άρθρ. 28 παρ. 2 Ν. 4531/2018 (Α’ 62), ορίζεται ότι «Για την πράξη με την οποία βεβαιώνεται η λύση του γάμου και επικυρώνονται οι έγγραφες συμφωνίες των συζύγων οφείλονται πάγια δικαιώματα και δεν καταβάλλεται τέλος χαρτοσήμου για αυτές».
Η υποχρεωτική ρύθμιση της διατροφής, επιμέλειας και επικοινωνίας στην περίπτωση συναινετικής λύσης του γάμου όταν υπάρχουν ανήλικα τέκνα, αποτελεί διάταξη δημοσίας τάξης, η οποία αποσκοπεί στην προστασία των ανηλίκων τέκνων. Αποτελεί δε διαχρονική επιλογή του Νομοθέτη, στην περίπτωση συναινετικής λύσης του γάμου, η διατροφή, να ρυθμίζεται υποχρεωτικά με συμφωνία των μερών, προκειμένου να συζητηθεί η αίτηση συναινετικής λύσης γάμου (σύμφωνα με το προηγούμενο νομοθετικό καθεστώς) ή να συνταχθεί η συμβολαιογραφική πράξη, με την οποία βεβαιώνεται η λύση του γάμου, όπως ισχύει σήμερα.
Ο Έλληνας Νομοθέτης, προέβη σε μία επιπλέον νομοθετική επιλογή, νομοθετώντας για πρώτη φορά. ότι για την πράξη, με την οποία επικυρώνεται η έγγραφη συμφωνία των συζύγων για την διατροφή δεν καταβάλλεται τέλος χαρτοσήμου.
Με τον τρόπο αυτό ο Νομοθέτης εισάγει ρητή και σαφή εξαίρεση στην υποχρέωση καταβολής τέλους χαρτοσήμου στη συμβολαιογραφική πράξη, με την οποία επικυρώνεται η ιδιωτική συμφωνία για τη ρύθμιση της διατροφής των ανηλίκων τέκνων. Αυτή η εξαίρεση αφορά σαφώς όχι μόνον στην συμβολαιογραφική πράξη, με την οποία επικυρώνεται η εν λόγω συμφωνία μαζί με την συμφωνία λύσης του γάμου, αλλά σε κάθε συμβολαιογραφική πράξη με την οποία επικυρώνεται η εν λόγω συμφωνία στο πλαίσιο των ρυθμίσεων του άρθρ. 1441 ΑΚ. Από τη γραμματική διατύπωση του δευτέρου εδαφίου της περ. δ) του άρθρ. 2 της ανωτέρω υπ’ αριθμ. 111376/11-01-2012 ΚΥΑ, όπως ισχύει, δεν γίνεται διαχωρισμός σε «αρχική» και «μεταγενέστερη» αυτής συμφωνία, καθώς στο συγκεκριμένο εδάφιο ρυθμίζεται ότι δεν καταβάλλεται τέλος χαρτοσήμου στη πράξη με την οποία επικυρώνεται η έγγραφη συμφωνία για την διατροφή, επικοινωνία και επιμέλεια. Ο ίδιος ο Νομοθέτης άλλωστε επέλεξε μετά τη λήξη ισχύος της επικυρωμένης συμφωνίας, να μπορεί να ρυθμίζεται η διατροφή, επικοινωνία και επιμέλεια για περαιτέρω χρονικό διάστημα με νέα συμφωνία και με την ίδια διαδικασία, δηλαδή με την επικύρωση με συμβολαιογραφική πράξη της συμφωνίας αυτής. Άλλωστε, εάν ήθελε ο νομοθέτης να καταβάλλεται τέλος χαρτοσήμου στη συμβολαιογραφική πράξη επικύρωσης κάθε επόμενης συμφωνίας, θα το όριζε ρητά περιορίζοντας την μη καταβολή του εν λόγω τέλους μόνον στην συμβολαιογραφική πράξη επικύρωσης της πρώτης συμφωνίας, πράγμα που δεν το έπραξε.
Εν κατακλείδι, για κάθε συμβολαιογραφική πράξη, με την οποία επικυρώνεται η έγγραφη συμφωνία για την διατροφή, επιμέλεια και επικοινωνία, στο πλαίσιο του άρθρ. 1441 ΑΚ, οφείλονται πάγια δικαιώματα και δεν καταβάλλεται για αυτή τέλος χαρτοσήμου.
Με τιμή
Ο Πρόεδρος Ο Γενικός Γραμματέας
Γεώργιος Ρούσκας Θεόδωρος Χαλκίδης